Obezite cerrahisi amacıyla başvurmuş kişilerde ilk görüşme sırasında ayrıntılı bir değerlendirme yapmak gerekir.
Obezite Nasıl Ölçülür?
Obeziteyi belirlemek için Dünya Sağlık Örgütü'nün obezite sınıflandırılması kullanılmakta ve genellikle Beden Kitle İndeksi (BMI - Body Mass Index) ile ölçülmektedir.
Beden kitle indeksi, kilogram olarak ağırlığın, metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle elde ediliyor. Morbid obezite, BKİ'nin 40 kg/m2'den fazla olması durumudur.
Obezitenin detaylı hesaplanması
Vücut Kitle Endeksi hesaplamasında yağ oranı, vücut tipi, yağ ve kas dokusu gibi etmenler yer almaz. Bu nedenle uzmanlar obezite hesaplamada vücut kitle indeksi ve bel çevresinin ölçümü dışında, metabolizma hızı ölçümü ve detaylı vücut analizleriyle de kişinin obezite sorunu hakkında daha ayrıntılı bilgi elde ederler.
Yetişkin bir erkeğin vücudundaki yağ oranının yüzde 12-18, kadınların ise yüzde 20-28 olması beklenir. Vücut yağ oranının erkeklerde yüzde 25; kadınlarda ise yüzde 30'un üzerine çıkması obezite ile ilişkilendirilir.
Obezitenin değerlendirilmesinde, yağ dokusunun vücudun neresinde toplandığı da önemlidir. Uzmanlar göbek çevresinde biriken yağın, basenlerde ve kalçalarda birikenden daha tehlikeli olduğu kabul eder. Bu nedenle, elma tipi kilolu obez kişilerin, armut tipi obezlere oranla özellikle kalp hastalıklarına yakalanma riski daha fazladır. Erkeklerde bel çevresi 94 cm’yi geçerse artmış riskten, 102 cm’yi geçerse yüksek riskten; kadınlarda ise bel çevresi 80 cm’i geçerse artmış riskten, 88 cm’i geçerse yüksek riskten söz edilir.
Beden kitle indeksine göre Obezite sınıflama:
Vücut kitle endeksi= Ağırlık (kg)/(boyxboy) cm2
| 18.5 kg / m²'nin altında olanlar | = Zayıf |
| 18.5-24.9 kg / m² arasında olanlar | = Normal Kilolu |
| 25-29.9 kg / m² arasında olanlar | = Fazla kilolu |
| 30-39.9 kg / m² arasında olanlar | = Obez (şişman) |
| 40 kg / m²'nin üzerinde olanlar | = Morbid obez |
| 50 kg / m²'nin üzerinde olanlar | = Süper obez |
Örneğin: 1.6 m boyunda bir kişi:
| Eğer 65 kg ise VKE= 65/(1.6X1.6) | = 25 (Normal) |
| Eğer 70 kg ise VKE=70/(1.6X1.6) | = 27 (Fazla kilolu) |
| Eğer 80 kg ise VKE= 80/(1.6x1.6) | = 31 (Obez) |
| Eğer 105 kg ise VKE=105/(1.6X1.6) | = 41(Morbid Obez) |
| Eğer 155 kg ise VKE=155/(1.6x1.6) | = 60 (Süper Morbid Obez) |
Beden kitle indeksinin yanı sıra bel çevresi ölçümü de, obezite tehlikesinin düzeyini belirlemede kullanılıyor. Ayrıca yağ dokusunun artık basit bir depolama şekli olmadığı, aynı zamanda tüm sistemleri etkileyen hormonal ve kimyasal maddeler salgıladığı da biliniyor. Bu salgılar, obezitenin daha da ağırlaşması yönünde etki gösteriyor ve iştahı arttırırken doyma sınırını da ileri itiyor. Yağ dokusunun vücudun neresinde toplandığı da oldukça önemlidir.
Göbek çevresinde biriken yağ, basenlerde ve kalçalarda birikenden daha tehlikeli olduğu kabul ediliyor. Bu nedenle, elma tipi şişman hastaların armut tipi şişman hastalara oranla özellikle kalp hastalıklarına yakalanma riski daha fazla. Kısaca, erkeklerde bel çevresi 94 cm'yi geçerse artmış risk, 102 cm'yi geçerse yüksek riskten; kadınlarda ise bel çevresi 80 cm'i geçerse artmış risk, 88 cm'i geçerse yüksek riskten söz edilmektedir.
Obezite Nasıl Hesaplanır ?
Obezite, sağlıksız şekilde anormal ve aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanabilir. Obezite hesaplamada Dünya Sağlık Örgütü’nün obezite sınıflandırması temel alınır ve genellikle Vücut Kitle İndeksi (Body Mass Index-BMI) hesaplama yöntemi kullanılır.
Obezite, yani şişmanlığın hesaplamasında boyunuzun metre cinsinden karesinin kilonuza (kg.) bölünmesiyle çıkan değer vücut kitle endeksi değerini verir.
Dünya Sağlık Örgütü referans aralığına göre 18,5-24.99 arası değerler “normal” sayılır. vücut kitle endeksi değeri 30'un üzerinde obezite, 35'in üzeri morbid obezite olarak kabul edilir.
